Wat kun je leren van Richard Branson? Er zijn kasten vol boeken met inspirerende verhalen en succesrecepten van aansprekende ondernemers.
Saras D. Sarasvathy nam geen genoegen met individuele succesverhalen en deed als top 18 entrepreneurship professor (bron: Fortune Small Business magazine) wetenschappelijk onderzoek onder expert entrepreneurs.
Zij kwam tot 5 universele principes van effectuation, de manier van denken en handelen van expert entrepreneurs.
Effectuation, ik ben gek op dat woord. Het doet me denken aan de zoektocht naar mijn bedrijfsnaam. Deze moest staan voor ‘doen wat werkt’ en ‘realiseren’. Effectuation zie ik ook als een mooi tegenwicht voor Angelsaksische managementprincipes die meer in control willen zijn.
Dit zijn de 5 universele principes van effectuation:
pilot in the plane
Expert entrepreneurs denken dat mensen de toekomst vormgeven. Je kunt denken ‘als ik de toekomst kan voorspellen, kan ik deze beheersen‘. Maar expert entrepreneurs denken ‘als ik de toekomst kan beheersen, hoef ik deze niet te voorspellen‘.
Dit betekent dat je je niet druk hoeft te maken over het voorspellen van de toekomst, de timing voor een perfecte start of het wachten op de optimale kans. Je komt in actie en houdt je niet bezig met dingen waar je geen invloed op hebt.
Als er één basisgedachte is die mij op de been houdt als ondernemer, dan is het ‘pilot in the plane’. Ik heb geen idee wat er in de toekomst of met mij gaat gebeuren. Maar ik zit achter het stuur (of de knuppel;-) en vind mijn weg of een oplossing, zeker met het volgende principe.
bird in hand
Begin met de vragen: wie ben ik? wat kan ik? wie ken ik? Het mooie van dit principe is dat je al bestaande middelen benut. Denk aan je drijfveren, waarden, voorkeuren, kwaliteiten, persoonlijke en professionele netwerk. Je creëert werk, business of een bedrijf dat bij jou past en komt nu in actie met de middelen die al voor het grijpen liggen.
Oh wat fijn, ik ben nooit meer een starter, hoef mezelf niet helemaal opnieuw uit te vinden. Ik hoef niet compleet te worden of eerst perfect te zijn. Ik heb al te veel om op te noemen, ik hoef alleen maar te kiezen en verder uit te bouwen. Wat een rust.
affordable loss
Een expert entrepreneur neemt geen risico maar calculeert winst en verlies (!). Zijn of haar investeringen zijn altijd lager dan de verwachte opbrengst en lager dan een acceptabel verlies. Voor een investering denkt de entrepreneur: welk risico is acceptabel, wat kan ik missen?
Dit principe lijkt misschien angstaanjagend. Maar je kunt het in het klein en groot toepassen, met tijd en geld. Twijfel je wel eens of je een event, een overeenkomst of afspraak wel/niet door laat gaan? Wat verlies je als je toch doorgaat, welke baten kunnen ook ontstaan, wat kun je doen om je risico te beperken?
lemonade
Wanneer je je idee uitvoert en aan de weg timmert, dan stuit je eerder op verrassingen dan op verwachte of geplande gebeurtenissen. Expert entrepreneurs maken van toevalligheden een hefboom voor nieuwe kansen. ‘If you come across lemons, make lemonade!’.
Ik zie en hoor mezelf nog protesteren. Zelfstandige professionals met een nog niet zo ideale werkweek noemden de inbox steevast als een groot energielek. Ja, ik kon zo een oplossing en product ontwikkelen. Maar ik wilde niets met inboxen doen, dat is toch veel te nerdisch? Gelukkig was ik net niet eigenwijs genoeg en beloofde ik dat er over een maand een workshop zou zijn. Niet nerdisch, wel eenvoudig en snel afrekenen met tijdslurpende inboxen.
crazy quilt
Waar anderen veel aandacht geven aan een uitgebreide concurrentie-analyse, geeft effectuation voorrang aan strategisch samenwerken. Allianties, partners, jointventures en stakeholders: mensen die elk op een eigen manier meebreien aan de uiteindelijke lappendeken.
Het is geen toeval welk bier je van de tap in je favoriete kroeg kunt drinken. De kroegbaas, de bierbrouwer en de drankengrossier zijn zo ongeveer getrouwd met elkaar. Dat huwelijk wil ik niet, maar ik heb dit principe zwaar onderschat in de eerste jaren als zelfstandige. Het kwam vast door het zelluf doen! virus dat ineens opstak. De komende tijd brei ik liever een crazy quilt voor mijn ideale business model.
Lezen de 5 principes als open deuren en doe je het al zo in de praktijk? Is dat echt waar? Dan zijn er een hoop mensen jaloers op jou!
‘Effectuation’ was in 2010 managementboek van het jaar in Duitsland. In Nederland werd het boek ‘corporate effectuation‘ van Thomas Blekman in juni 2011 uitgegeven.
Als ondernemende professional kun je maar beter menselijk en flexibel omgaan met wat er al is en waar je invloed op hebt. Zodat je ideeën, markten en je eigen toekomst creëert en laat groeien.
Ik lees graag je reactie!
Geweldig artikel, heel inspirerend. Effectuation als mindset. Ik schaf meteen het boek aan. Dank je Hennie, voor jouw input in mijn ondernemerschap.
Mooie blog en nieuwsbrief Hennie.
Effectuation is heel erg “ondernemen in the flow”.
Goede samenvatting
Mooi dat je de link legt naar de trend om niet meer vanuit het Angelsaksische principe te ondernemen maar vanuit het oeroude Rijnlandse model waar het minder gaat om de shareholders maar om de stakeholders. Een goede ondernemer is als een organisme in de natuur dat afhankelijk is van het eco-systeem van partners op verschillende gronden. En net als in de natuur evolueert het mee met z’n omgeving. De Pilot in the plane is een mooie metafoor, zeker als je deze bekijkt vanuit een zweefvliegtuig. Daar moet de piloot steeds anticiperen op warme luchtlagen die ‘m omhoog brengen en let op vogeld die deze kolommen moeiteloos vinden.
Nog een opmerking over affordable loss. Innovatieve ondernemers houden rekening met een faillurerate van ongeveer 30%. Zitten ze daar te ver onder – wat in het MBA-denken als goed wordt beschouwd – dan weten ze dat ze onvoldoende innoveren omdat ze te veel op safe spelen.
inspirerende woorden weer, zo voor de zomer! Goede boekentip, mogelijk mee tijdens vakantie als leesvoer.
Ik houd wel van oneliners, deze (“If jou come across lemons, make limonade” is perfect! In de zin van niet zeuren: handelen!
Hennie, WOW! Mijn complimenten!! Wat een mooie samenvatting en toelichting! Hoor ook graag wat je van de andere hoofdstukken vindt!!
@Katrien mooi en een eer om je die input te kunnen geven
@Wim het flow aspect spreekt mij ook het meeste aan, natuurlijk….
@Mark zweven op thermiek!
@Heidi ja, handelen met wat je hebt en zich aandient. Ook tijdens vakantie:-)
@Thomas ik heb het je beloofd: ik schrijf graag een echte review. Ik wens Nederland en jou veel plezier van je net verschenen boek! #effectuation
@ Hennie, Ik kijk er naar uit! Heb je het boek ontvangen? Andre Klijsen van VillaY heeft echt wonderen verricht met de lay-out. Ik vindt dat dit het boek nog toegankelijker maakt. Volgens mij ook lekker leesbaar ondanks diepere wetenschappelijke en praktische waarde. Hiervoor ben ik dank verschuldigd aan Arthur Olof. Ja, het boek is een echte crazy Quilt!
@Thomas nog niet ontvangen, maar ik laat het je weten zodra het boek in mijn brievenbus is gepost! Lay-out en beelden zie ik als erg belangrijk en ik kon bij managementboek.nl zien dat daar goede zorg aan besteed werd. Zelf heb ik ook een boekplan en dit is voor mij ook een eis.
leuk artikel maar alleen het affordable loss lijkt me nog wat lastig uitvoerbaar. gewoon nog ervaren…
@Karin goed voorstelbaar, in ’t klein experimenteren met affordable loss en het ervaren? Groet!