‘Hoeveel krijg jij als Nederland verkocht wordt? Onze grond levert ons € 1.090 miljard euro op. Ik lees ‘t in Quest Braintainment. Maar ja, het is fictie: onze grond bestaat niet.
Is er nog vrije grond in Nederland? Waar? Wat kost ‘t?
In Nederland hebben we:
- vooral agrarische grond of landbouwgrond, ruim 65%
- ook bos-/natuurgrond en bouwkavels voor woningen of bedrijven, alle drie zo’n 12-15%
- en recreatiekavels en verkeer, allebei zo’n 3%
Bron: CBS
Van wie zijn de bouwkavels voor woningen?
Provincies en gemeenten bepalen in het grondbeleid hoe de bouwgrond in Nederland wordt gebruikt en verdeeld.
Een gemeente bepaalt hoeveel bouwgrond naar projectontwikkelaars, woningcorporaties, particulieren of (groepjes) zelfbouwers gaat en tegen welke voorwaarden. Dit wordt vertaald naar een bestemmingsplan en kavelpaspoorten.
Hoeveel grond heb je nodig voor een tiny house?
Over zelfvoorzienend leven en je ecologische voetafdruk verkleinen kun je veel lezen. Maar wat betekent dat voor je grond?
Denk aan:
- max. 50 m2 voor een gelijkvloers tiny house mét plek voor zonnepanelen
- […] m2 voor je buitenruimte: bijvoorbeeld voor je in-/uitgang, waterput, waterzuivering, compost, wasdrooglijn, schuurtje, tuintje, privacy, uitzicht
Wat komt er bij als je ook in je voeding zelfvoorzienend wilt zijn?
- zo’n 40 m2 voor een moestuin met groenten en fruit.
Dit kan ook: een makkelijke moestuin met 2 bakken van samen nog geen 3m2. - zo’n 250 m2 als je ook aardappelen, peulvruchten en brood wilt.
Dit kan ook: met je tas naar de (boeren)markt en bakker. - zo’n 30 m2 om genoeg zaden te oogsten voor meervoudig onverzadigde vetten.
Dit kan ook: naar de notenkraam. - drie keer (!!!) zoveel grond als je ook vlees, zuivel en andere dierlijke producten wilt.
Dit kan ook: de meeste dagen plantaardig eten.
PS: de onderbouwing van de vierkante meters vond ik in deze redenatie.
Wat kost een bouwkavel?
Bouwrijpe grond is eigenlijk veredelde landbouwgrond.
De vierkante meterprijs van een gemiddelde bouwkavel verschilt van ongeveer €140 in Groningen tot €460 in Noord-Holland. De prijzen zijn met óf zonder 21% btw, check de voorwaarden.
- kale bouwgrond – zonder voorzieningen – is ‘t goedkoopst maar komt weinig voor
- bouwrijpe grond – met een grid voor nutsaansluitingen – is ‘t duurst en komt veel voor
Dan is er een verschil tussen
- vrije kavels en
- kavels met een bouwplan of bouwclaim
In het laatste geval zit je vast aan een architect of aannemer. Dat is ongunstig als je zelfbouw of particulier opdrachtgeverschap wilt.
Staat zo’n zélfbouwkavel nu te koop? Eh…
Neem een kijkje bij zelfbouwinnederland.nl van adviesbureau De Regie. Ga naar de kavelwinkel of website van een gemeente, zoals de kavelkaart van Almere. Of naar bouwkavelsonline.nl, een verzamel- en advertentiesite van BouwMedia.
Kaarten, overzichten komen én gaan. Voor populaire plekken staat een wachtrij, weken tevoren in tenten. Toewijzing kan via loting of voorrang voor inwoners van de eigen gemeente.
[column 8 juni 2018 toegevoegd]
Er bestaat een Funda voor kleine huisjes. Een tiny-house-Funda. Het heet Tinyfindy. Alles waar ik een diepe passie voor voel in het leven kwam ineens samen https://t.co/63JIqvyVsM
— de Volkskrant (@volkskrant) 8 juni 2018
Markt
Welke mening je ook hebt over de rol en taken van de overheid en hoe het ook allemaal is gekomen: privatisering en ‘de markt’ zijn afgelopen jaren de baas geworden.
In de prijslijsten van gemeenten, waarin ze grondprijzen en erfpachten onderbouwen, lees je steevast: MARKTCONFORM.
Kajsa Ollongren (D66) – minister en vicepremier in kabinet Rutte III – heeft Wonen in haar portefeuille. In Staat van de Woningmarkt 2017 schrijft ze over versnelling van de productie in het middensegment, flexibelere woonvormen, maar niets over zelfbouw.
De invoering van de nieuwe omgevingswet 2021 geeft een verdere verschuiving van een nationale omgevingsvisie naar een gemééntelijke visie.
Je gemeente
en postcode krijgen steeds meer invloed op:
- de omgevingsvisie
- voorzieningen
- beschikbaarheid
- prijzen
- regelruimte
- beheer én handhaving.
10 18 ideeën om aan grond te komen
Hoe meer je je opstelt als een consument, hoe hoger de prijs. Je moet zelf aan de bak én samenwerken. Ik geef je denkrichtingen en voorbeelden:
- opsporen braakliggende terreinen, pauzelandschappen of gebiedsontwikkelingen die wachten of stil liggen. Voorbeeld: Metropoolregio Amsterdam, Overijssel of Blauwestad in Groningen
- uitzoeken wie de eigenaar is, wie grondposities heeft en met welke belangen
- oprekken van de begrippen ‘tijdelijk’ en ‘permanent’: waarom niet semi-permanent, bijv. 2, 5 of 10 jaar? Voorbeeld: grondabonnement in Leiden. Alert: consequenties voor je exploitatiekosten (verhuizen, aansluitingen, etc.).
- ruimer kijken naar grond: waarom niet op een dak of op het water?
- naar een krimpgebied trekken. Voorbeeld: Den Helder of Ten Boer in Groningen
- samenwerken met gelijkgestemden in een CPO, Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
- bij Tiny House Nederland ontdekken welke initiatieven of initiatiefgroepen er al zijn
- vinden van kavels op TinyFindy
- zoeken naar kernwoorden in visie, beleid en programma’s van een gemeente of woningcorporatie en ze helpen bij het waarmaken van die woorden
- weten welke gemeentes koplopers zijn als het gaat om wonen: volg Platform31
- meedoen aan een experiment of prijsvraag, zoals in Den Bosch of Almere
- buiten gebaande paden treden (gedogen, legaal, illegaal, in between)
- kale grond kopen en heel veel zelf doen, zoals in Almere – Oosterwold
Waar liggen kansen met bestáánde grond of gebouwen?
- een klushuis kopen zoals in Den Haag of een flat in Kleiburg, de laatste Bijlmerflat
- leegstand spotten: kantoren, bedrijven en schuren
- leren wat vergunningsvrij (ver)bouwen is
- grond met bestaande woning kopen en deze deels slopen of verbouwen
- recreatiegrond met huis kopen en een aantal maanden per jaar ergens anders wonen. Alert: wel registreren op een officieel woonadres en de vinger aan de pols houden bij je gemeente.
Het aantal 1 en 2-persoonshuishoudens neemt toe en de woningvoorraad is opgedroogd in delen van Nederland, nauwelijks toegankelijk voor particulieren.
En: ook de bouwgrond droogt op
Wat kun je dan nog doen?
- landbouwgrond omkitten tot bouwgrond
- trouwen met een grootgrondbezitter
- samenwonen met anderen, in een eengezinswoning
- jezelf aanmelden voor ‘ik vertrek’
- wijs stemmen bij álle verkiezingen: gemeenteraad, Provinciale Staten en Tweede Kamer
- opkomen voor je zelfbouwrecht
Weer zo’n heldere, informatieve en inspirerende blog met humor, ik blijf je graag volgen Hennie!
Ha Marieke, dank. Geef je me een por als ik m’n humor verlies? Groet!
Geweldig goed geschreven Hennie. Kan iemand hier niet een infografic van maken? Zodat het ook voor de visuele onder ons nog beter te lezen is?
Dank Monique, ik heb ook veel tijd gestoken in deze blog. Je suggestie om ‘t visueler te maken begrijp ik direct en dat staat ook zeker op m’n wensenlijst:) Als je een makkelijke tool óf iemand kent die dit goed en vrijwillig kan doen: tips zijn welkom!
Canva.com is handig voor infographics
Hi Merijn, dank voor ‘t meedenken! Ik ben bekend met canvas.com maar heb me nog niet verdiept in de afdeling infographics en kom daar voorlopig ook niet aan toe. Als je iemand kent die ‘t goed kan, zelfstandig werkt en ‘t graag doet voor m’n Tiny House blog doet: welkom!
Ha Monique, lees net dat de gemeente Almere de grond in Oosterwold met zó n 30 % verhoogd heeft. Exorbitant! De mensen daar zullen of een kleiner perceel gaan kopen of afvallen omdat het er drukker zal gaan worden. Dan blijven de ideeën die men had of ruimte en rust een droom. Zij mogen de financiering van de Floriade2020 sponseren.
Ha Willem, je spreekt nu met Hennie (niet met Monique). Had ik al gezegd dat ik een steeds grotere allergie ontwikkel voor het woord ‘marktconform’? Ik denk ‘t wel 😉
De grondprijzen van Oosterwold staan hier, ter info voor meelezers: https://maakoosterwold.nl/wat-kost-een-kavel/
Goed om te weten dat dit ‘kale grond’ is, er komt veel bij.
Een actueel voorbeeld op een heel ander type grond hier in de buurt: eind 2018 kwamen 11 kavels te koop voor klein wonen in Almere Poort. Voor minimaal € 115.000 op de prijslijst, betekent meer dan € 1.100 per m2. Zie: http://www.ikbouwmijnhuisinalmere.nl/stadsdelen-wijken/almere-poort/olympiakwartier-west/
Wat schattig zo een tiny house! ik wil graag mijn huis verhuren. Ik wil graag een klein huisje voor mezelf. Any tips hoe ik kan beginnen?
Hallo Marie, da’s een grote vraag voor een klein huisje;-) Ook persoonlijk en afhankelijk van je wensen en wat je al hebt: de een begin met ontspullen, ontwerpen en tijd vrijmaken, de ander met geld of grond en soms moet ‘t allemaal tegelijk. Ken je Tiny House Nederland al? https://www.facebook.com/groups/tinyhousenederland/
Ik heb je blog over het tiny house met veel belangstelling gelezen. Je geeft een hoop informatie m.b.t. grond in Nederland waar ik niet eens bij stil heb gestaan. In een krimpgebied gaan wonen ligt natuurlijk heel erg voor de hand om de kosten te drukken. Dan stelt zich natuurlijk wel de vraag over bereikbaarheid.