ik ben een waardeloze planner

‘Je bent een waardeloze voorspeller’, zei de rookworstenfabriek tegen de verkoper. ‘Ik had toch gezegd dat de supermarkt deze week flink in zou slaan, waarom kunnen we dan niet leveren?’ antwoordde de verkoper.

Hij tikte telkens braaf zijn verkoopverwachtingen in het planningssysteem, zodat de voorraden daarop werden afgestemd. Tenminste, dat beloofde de fabriek.

Ook al staken ze veel tijd en energie in een best guess, toch regende het ongeplande verkopen of groeiden er juist torenhoge voorraden achter een pilaar. De hoogste baas en het geweten deed er nog een schep bovenop en riep naar de verkoper: ‘je moet bij de klant zitten, niet in die computer’.

De verkoper en de rookworstenfabriek deden elk hun best, maar vertrouwden elkaar niet meer. De fabriek dacht dat verkopen voorspelbaar waren. De verkoper voorspelde dat het beter zou worden.

Else is grafisch ontwerper en wilde een eigen ideale werkweek. Ze riep ‘ik ben een waardelozer planner’. Dat hoor ik zelfstandigen en ook mezelf regelmatig zeggen. Of we nu willen werken aan een businessplan, jaar- of weekplan. De werkelijkheid pakt nogal eens anders uit.

Voor je het weet verlies je tijd en energie in het aanscherpen van plannen. Daarna komt de frustratie van het (alweer) niet waarmaken van plannen. Dan grijp je je kans om te roepen dat plannen je toch vooral star en weinig creatief maken.

Zijn mensen goede planners? Nee. Volgens psychologen hebben we de neiging om

• tijd, kosten en risico’s van toekomstige acties te ónderschatten en
• de voordelen van deze acties te óverschatten

Zelfs een in-het-slechtste-geval planning blijkt optimistisch in vergelijking met de realiteit. Echt waar, uit onderzoek is gebleken dat…..

Wishful thinking dus en dat gaat niet alleen over megaprojecten als de Noord/Zuidlijn in Amsterdam of een Masterplan Stationsgebied in welke stad dan ook. Wanneer jij en ik op maandag een weekplan maken, dan weten we dat we op vrijdag werk overhouden.

Hoe kun je dan toch het beste plannen als ondernemend mens?

• schud regelmatig je eigen glazen sneeuwbol en kijk naar je droom, hogere doel en pure wensen. Alleen al de herinnering kan je helpen. Wanneer het mistig of glad is en het onderweg even tegenzit. Wanneer je op een kruispunt staat en een keuze wilt maken. Je eigen glazen bol geeft je helderheid over waar je het allemaal voor doet.

• kies elk kwartaal een duidelijke strategie met een paar speerpunten en doe daar dan dag voor dag je best voor. Maak het niet ingewikkelder en houd je aan je speerpunten. Dat kan zijn: automatiseren back-office, meer ideale klanten, online presentatie, nieuw product of event ontwikkelen, uitbesteden van bepaalde activiteiten, etc.

• ontwikkel eigen succesrecepten. Dat kan een product, dienst of een ander hulpmiddel zijn dat je bij je doel brengt. Je kunt maar een paar recepten echt succesvol maken. Net als de masterchef van een heerlijke crème brûlée: op zoek naar de ideale ingrediënten en bereiding. Door dit telkens weer te doen, leert hij ook hoeveel tijd het werkelijk kost om dit toetje te maken.

• geef en gun jezelf ruimte voor verrassingen, ook voor Murphy’s law of momenten dat je hét even niet hebt. Wanneer je werkt met een strak spoorboek zonder improvisatie-, herstel- of pauzetijd, dan kun je erop rekenen dat je werkweek minder leuk of ronduit problematisch gaat worden.

• de beste manier om een betrouwbaar plan te maken is te beginnen met de uitvoering ervan. Sommige mensen zijn vooral planners, anderen vooral doeners. Wat jij vooral doet weet ik niet, maar ik raad je aan om vooral ook regelmatig stil te staan. Om te zien hoe het gaat, wat je eventueel anders of niet meer gaat doen. Zodat je jezelf de kans geeft om bij te sturen.

Laat het weer zich plannen? Ook al geeft de weerman of -vrouw een best guess, het weer laat zich niet exact plannen. Maar wanneer de zon schijnt of sneeuw is gevallen, dan wil ik graag naar buiten. En wanneer ik weer thuiskom, dan pak ik eenvoudig mijn plan en speerpunten weer op:)

Wat is jouw ervaring? Ik lees je reactie graag! (klikken op reactie en dan naar beneden scrollen)

Dit artikel verscheen ook op NUzakelijk.nl Ondernemersblog (2-10-2012).