‘Meneer David Allen, is er met uw systeem nog wel ruimte voor spontaniteit?’
Ik tref veel professionals met weerstand tegen structuren, systemen en planning. Zeker wanneer ik ze vraag niet alleen te fantaseren over een ideale werkweek, maar deze ook tastbaar te maken. Op papier nog wel.
Ze praten over een haat-liefde verhouding tussen creativiteit en structuur, tussen spontaniteit en systeem. Zo herkenbaar. Want ík was diegene die de bezorgde vraag stelde aan efficiencyexpert David Allen.
Stel: creativiteit is een reis van A naar B. De reis van een huidige naar een nieuwe realiteit. Een resultaat dat je wilt creëren. Een product, een dienst of een tekst. Zijn creativiteit en structuur onderweg elkaars vriend of vijand?
ritme
In mijn laatste baan had ik een servicecontract met klant Albert Heijn. Lege schappen als resultaat? Verboden! Dagelijks schoven we als leverancier miljoenen dozen met ice tea, rookworsten of barbecue saus naar de distributiecentra. Onderweg hadden we weer of geen weer, haperende fabrieken, vrachtwagens in files of verrassende consumentenacties.
Ook al leken marketing en sales er patent op te hebben, ik zag juist bij customer logistics een enorme creativiteit. Deze bloeide op bij een basisritme in de dag en week. Zelfs bij een stroomstoring (met kaarslicht!) kregen zij de dozen op de schappen en genoten aan het einde van een bizarre dag van het resultaat. En de volgende dag begon het hele spel opnieuw.
ruimte
Later kwam ik terecht bij heuse imagineers: experts in de ontwikkeling, realisatie en verspreiding van ideeën. En ideeën brengen je van A naar B. We dronken koffie en stapten samen in een opdracht.
Met bussen brachten we gemeenteambtenaren naar een Gelders landgoed. Weg van de waan van de dag met een open space workshop. Deelnemers krijgen tijd, een centraal en raak vraagstuk (“hoe kunnen we …..”?) en enkele essentiële spelregels. Zoals “klaar is klaar” en “gebruik je voeten om daar naar toe te gaan waar je zin (in) hebt”.
Na de open space, een feest en een sneeuwbalgevecht vertrokken de bussen huiswaarts, vol opgetogen ideeën en hun hoeders.
rust
Voor een zelfstandige zijn ideeën belangrijke middelen. Wanneer komen de ideeën bij jou zomaar tevoorschijn?
- tussen slapen en waken
- tijdens vaste rituelen van lichaamsverzorging (douchen, tandenpoetsen!)
- tijdens hardlopen, tuin omspitten, gesprekken, in de auto of trein, op de fiets
- in rust en stilte, tijdens de vakantie
- in het schemergebied van ruimte en beperkingen, in de beweging tussen chaos en structuur
- ….
Je kunt dus de situatie, waarin het bij jou begint te borrelen, herkennen. Of nog liever: zelf creëren. Want krijg jij zomaar ritme, ruimte en rust in je schoot geworpen?
Wat dacht je van meer open space in je ideale werkweek? Want daar zijn structuur en creativiteit elkaars beste vriendjes!
Je reactie op dit artikel is welkom! Of ben je benieuwd naar reacties van anderen? Klik hiervoor op reactie(s), bovenaan dit artikel.
Wat een leuk artikel, Hennie! Dankjewel. Ik dacht dat ik alleen van de structuur was, maar tijdens het lezen bemerkte ik dat ik al mijn wekelijkse uurtje ruimte voor creativiteit heb!
Tijdens mijn yogales krijg ik vaak ideeen die achteraf de meest succesvolle blijken te zijn. Eerst voelde ik me er wel een beetje schuldig over (want het is natuurlijk de bedoeling dat ik denk aan een zwarte punt in een wit vlak en niet aan mijn werk). Maar inmiddels heb ik geaccepteerd dat het uurtje me juist de vrijheid geeft om na te denken. Denken aan werk is dan geheel niet stressvol ;-); het is gewoon een cadeautje.
Suzanne Meijles, ProTaal
@Suzanne mooie cadeautjes tijdens yogales! Hello ruimte en vrijheid, goodbye schuldgevoel. Meer yoga? 😉
Heerlijk artikel, Hennie. Het zet me aan het denken. Ik merk dat ik structuur nodig heb om vrijheid te vinden. Als ik kies voor werken, is mijn aandacht 100% en als ik kies voor ontspanning, gaat dat ook voor 100%. De vrijheid zit hem voor mij in het kiezen. Als ik dat bewust doe, ben ik in de flow. Groetjes, Katrien
Wat een leuk en herkenbaar artikel.
Ik herken vooral ook de reactie van Suzanne. Bij mij borrelen de ideeen op tijdens mijn uurtje pilates. Dan ontspan ik, en borrelt het op. Jammer dat het maar 1 keer per week is. Misschien moet ik het opvoeren naar 2 keer per week!
Leuk om te lezen… 🙂
Ik weet dat ik meer structuur nodig heb, maar ben ook zo’n bezorgd type dat zo’n vraag zou stellen…
Hoe moet dat dan zonder je spontaniteit te verliezen…. ik heb het nog niet ontdekt!!
Geen structuur is toch eigenlijk ook structuur, of niet?? 😉
@Tessa structuur kan ook eenvoudig en soepel zijn. Ben je tevreden over WAT er uit je handen komt en HOE dat onderweg gaat, bijvoorbeeld in jouw eigen werkweek? Als het antwoord ja! is, dan houd je je aanpak toch lekker structureel ongestructureerd?
Hoevaak ik niet uren achter de piano of computer zit, kauwend op ideeën. En dan met een wat onbevredigd gevoel mijn andere ‘verplichte’ dingen ga doen, zoals huishouden of werken buiten de deur. En dan! Eenmaal in beweging lijken ook de verbindingen in mijn hersenen beter en sneller te gaan. In de auto, tijdens het smeren van een boterham, het maken van een wandelingetje, het doen van onderhoud aan mijn instrument, en wegbrengen van de post .. bijna komen bijna terloops poppen de ene na de andere ideeën naar boven. Zo herkenbaar! Leven laat zich niet structureren, ik denk eerder aan latent en manifest: het is altijd aanwezig maar soms zit het nog vlak onder de oppervlakte. Bij mij is overduidelijk dat als ik mijn creativiteit wil laten stromen, eerst mijn lijf en leden moet laten stromen! Mooi en waardevol artikel, dankjewel Hennie!
goede blog Hennie,
weten wat werkt (en wat niet), te beginnen bij jezelf
Hennie,
ik weet 1 ding zeker: ouderwetse, post-industriele command & control structuren killen de creativiteit. Zonder enige twijfel. Waarom? Omdat die structuren uitgaan van 2 vaak onuitgesproken basisprincipes: 1) mensen hebben leiding en aansturing nodig en 2) naarmate je hoger bent, ben je slimmer, beter en dus terecht (veel) duurder.
Sinds ik bij mijn voormalige werkgever weg ben gegaan doe ik veel meer in veel minder tijd.
Kan ik me richten op waar ik top in ben en de rest source ik out (zie @2urigewerkdag).
Tot slot: er zijn veel verschillende structuren mogelijk. Maar dat structuur per se nodig is is wat mij betreft niet altijd waar.
Mvg
Tony
Twitter: @tonydebree